شیوه گسترش و توسعه پلتفرم

چگونه پلتفرم ها را گسترش دهیم

حسین نوریان، مشاور و مدرس مدیریت استراتژیک

(برای فهم بهتر موضوع ابتدا مقالات دیگر مرتبط با کسب و کارهای اکوسیستم و پلتفرمی را در این سایت مطالعه نمایید)

معماری ماژولار برای توسعه پلتفرم ها

مسیر گسترش پلتفرم را نه می توان و نباید از پیش مشخص کرد زیرا یکی از مهم ترین عوامل موفقیت یک اکوسیستم پلتفرمی، انطباق پذیری و انعطاف آن با محیط پیرامونی اش مانند دگرگونی در نیازها و ترجیحات مشتریان، تامین کنندگان، مکمل ها و سایر ذی اثران آن و همین طور تغییرات تکنولوژیک است.
پس یکی از خصوصیات مهم در نقش ارکسترایتور این است که به نوآوری های مشارکت کنندگان حساس باشد و بتواند روش هایی را ایجاد کند که مدل پلتفرمی همواره با آن دگرگونی ها سازگار و منعطف باشد. از این رو مشخصات معماری منطقی و نرم افزاری پلتفرم ها باید از ویژگی های خاصی که مهم ترین آنها ماژولار بودن است برخوردار باشد.
معماری مناسب برای اکوسیستم ایده آل ماژولار است و از واسطه های کاربری مشخص و منعطف مانند سرویس ها و API‌ها استفاده می کند. این سرویس ها معین می کنند که هر یک از مشارکت کنندگان چگونه با پلتفرم ارتباط بر قرار می کنند و چگونه با هم تعاملات تجاری را انجام می دهند. این ساختار ماژولار همچنین کمک می کند که تغییرات در یک کامپوننت یا سرویس کمترین تاثیر مخرب را بر سایر اجزا داشته باشد.
ماوژلار بودن در لایه زیرساخت هم کمک می کند تا تغییرات در فناوری اطلاعات هم تاثیر نامناسبی بر عملکرد و پایایی پلتفرم نداشته باشد و ارکستریتور بتواند با بدون آنکه خللی در عملکرد اکوسیستم به وجود بیاید، از فرصت های تکنولوژیک جدید برای بروزنگاه داری پلتفرم خود استفاده نماید.
باید توجه داشت که پلتفرم ها در مقیاس زیادی از تراکنش ها به صرفه اقتصادی می رسند و به خاطر مرزها و قواعدی که ارکسترایتور برای حفاظت از پلتفرم تعریف می کند، مشارکت کنندگان ناگزیر به تغییر فرایندهای سازمانی خود متناسب با قواعد پلتفرم خواهند بود. ( مقاله چگونه پلتفرم را طراحی کنیم را ملاحظه نمایید) این واقعیت ریسک بزرگی را برای ارکسترایتور ایجاد می کند چون هرگونه وقفه در عملکرد پلتفرم می تواند خسارات زیادی را برای مشارکت کنندگان مختلف به همراه داشته باشد. که اگز از حدی (که معمولا بسیار کم است) فراتر رود منجر به شکست اکوسیستم می شود. از این رو معماری فنی و سیستمی پلتفرم باید از حداکثر قابلیت های توسعه و نگهداشت پذیری برخوردار باشد تا بتوان آنها را بدون آنکه عملکردشان مختل شود، به روزاوری نمود.

مسیرهای گسترش و توسعه پلتفرم

چند مسیر همزمان باید در معماری پلتفرم لحاظ شده باشد. اولین مسیر،  گسترش دامنه محصولات و خدمات پلتفرم است مانند لینکدین که در ابتدا به عنوان یک شبکه اجتماعی آغاز به کار کرد اما به تدریج دامنه خدمات خود را به حوزه های کاریابی و آموزش و مانند آن کسترش داد.

مسیر دوم گسترش پلتفرم به بازارهای مجاور است. در مقالات دیگر توضیح داده ایم که برای آن که اثر شبکه ای با بازخورد مثبت و قوی در پلتفرم ایجاد شود، باید میزان تراکم مشارکت کنندگان در بازار هدف به سطح قابل توجهی دست بیابد. از این رو معمولا پلتفرم ها با استراتژی تمرکز بر بازارهای هدف کوچک شروع می کنند و سپس آن را به بازارهای جدید گسترش می دهند پس معماری پلتفرم باید بتواند از این راهبرد پشتیبانی نماید. مثلا پلتفرم Uber از خدمات مرتبط با حمل و نقل شهری آغاز کرد و سپس آن را به بازارهای جدید مانند تامین غذا و پیک کالا و مانند آن گسترش داد.

و در نهایت مسیر آخر استفاده از قابلیت های ایجاد شده در اکوسیستم موجود برای ساخت یک اکوسیستم جدید است. به عنوان مثال ایفون توانست نقش خود را در اکوسیستم موسیقی بسیار تقویت کند که این موجب شد تا اثر شبکه ای مثبت برای فروش محصولات آی پد گوشی های نسل بعدی فراهم گردد و برای آن گوشی ها مزیت رقابتی جدیدی را رقم زند.

همانطور که در مثال های قبلی دیدیم از بسیاری از قابلیت ها را می توان برای توسعه پلتفرم ها استفاده کرد و مزیت های به دست آمده از آنها را برای توسعه های بعدی به کار گرفت. اما حیطه های گسترش دیگری هم در این حوزه متصور است، مثلا آمازون از ظرفیت بلا استفاده سرورهای خود برای درامدزایی استفاده می کند یا پلتفرم های دیگری که از سرویس های کاربری خود به منظورهای دیگری استفاده می کنند مثلا آلفابت که از سرویس ناوبری ابداع شده در پلتفرم خود، در اکوسیستم whymoo که مرتبط با خودروهای خود ران است بهره برد یا علی بابا که از اطلاعات جمع آوری شده در آن اکوسیستم برای گسترش دیگر پلتفرم های خود استفاده نمود. این موارد حوزه های ارزش آفرین بسیار جذابی هستند که ارکستریتور از ابتدا باید نسبت به آنها اگاهی کافی داشته باشد تا بتواند سطح کنترل مناسبی را بر روی آنها ایجاد کند و در فرصت های بکر برای افزایش فروش و حاشیه سود استفاده نماید.

استفاده از مطالب این سایت تنها با ذکر منبع مجاز است

جهت دریافت خدمات تحلیل، توسعه و مدیریت بر پلتفرم ها با ایمیل hossein.nourian@gmail.com تماس خاصل نمایید.

این مطالب را هم ملاحظه نمایید:

قواعد مدیریت بر اکوسیستم و پلتفرم

چرخه حیات پلتفرم های کسب و کار

شما ممکن است این را هم بپسندید