اندازه گیری سطح بلوغ فرایندی، حسین نوریان، مشاور مدیریت فرایندهای کسب و کار، دوره آموزشی اندازه گیری سطح بلوغ فرایندی فرایندها، مدیریت فرایندها، تحلیل فرایندهای کسب و کار، سطح بلوغ، بلوغ فرایندی، اندازه گیری بلوغ

اندازه گیری سطح بلوغ فرایندی

یکی از شاخص های کلیدی موفقیت در استقرار مناسب فرایندهای کسب و کار در سازمانها، توجه به بلوغ فرایندی سازمان در وضعیت فعلی و هدف گذاری مناسب آن برای آینده است. سازمان نمی تواند به اهداف نهایی مدیریت فرایندهای کسب و کار دست یابد مگر آنکه قدم ها و مراحل آن را یکی یکی پشت سر گذارد. بی تردید وضعیت فرهنگ سازمانی، میزان دانش و آگاهی کارکنان از محتوای فرایندی، جایگاه سازمان در طیف وظیفه گرایی-فرایندگرایی و … عواملی است که موجب ایجاد تفاوت میان بلوغ فرایندی سازمان ها با یکدیگر می گردد. هدف گذاری محتوایی فرایندها ، تعداد سطوح تعریف و مدیریت آنها و جاری سازی گسترده یا حوزه ای فرایندها همگی بستگی به سطح بلوغ فعلی فرایندها در سازمان خواهد داشت. از این رو سازمان می بایست پیش از شروع یک دوره مهندسی مجدد فرایندهای کسب و کار، سطح بلوغ فرایندی جاری آن را اندازه گیری نموده و برای آن به صورت مرحله ای هدف گذاری نماید.

ابعاد بلوغ فرایندی در سازمان:

بلوغ محتوایی فرایندها :

درجه بلوغ محتوایی فرایندها بستگی کامل به میزان و عمق دانش مدیریتی به کار گرفته شده در مدل سازی و اجرای فرایند دارد. هرچه در مدل سازی و اجرای فرایند از دانش تخصصی بیشتری استفاده شده باشد بلوغ فرایندی آن سازمان بالاتر ارزیابی می گردد. مثلا در فرایند نگهداری و تعمیرات میزان بهره گیری از مفاهیمی مانند نگهداری و تعمیرات پیش گیرانه ، پیش بینانه ، پایش وضعیت ، تحلیل ریشه ای خرابی ها ، آنالیز ریسک تجهیزات ، مدیریت پایایی تجهیزات و … نشان دهنده بلوغ فرایندی آن خواهد بود یا در مثال دیگر بهره گیری از مفاهیمی مانند مدیریت عملکرد، مدیریت شایستگی، مدیریت جانشین پروری، مربی گری سازمانی و … بلوغ فرایندی را در حوزه منابع انسانی شکل می دهد. امروزه روش ها و چک لیست های مختلفی برای اندازه گیری بلوغ مفهومی فرایندها وجود دارد که مدل هایی مانند مدل فیلیپس ، CMMI، People CMM و … از آن جمله هستند

بلوغ استقرار فرایندگرائی در سازمان :

بعد دیگر از بلوغ فرایندی، مربوط به بلوغ استقرار فرایند گرائی در سازمان است که عمدتا در دو مدل CMMi و APQC تشریح گردیده است.

بلوغ استقرار فرایندگرائی در سازمان از دیدگاه مدل CMMi:

بر اساس این مدل اندازه گیری بلوغ استقرار فرایندی، برخی از سازمان ها نتوانسته اند هیچ یک از فرایندهای سازمان خود را تدوین و مدیریت نمایند و انجام فعالیت ها بر اساس مهارت های شخصی افراد انجام می پذیرد اینگونه از سازمان ها در سطح بلوغ اولیه قرار می گیرند در این وضعیت میزان کنترل بر فرایند  و قابلیت تکرار پذیری آن کم است. در پله دوم سازمان هایی قرار می گیرند که برخی از حوزه های فرایندی خود مانند حوزه برنامه ریزی و کنترل پروژه را تدوین نموده اند و میزان تدوین و استاندارد سازی فرایندها در واحد های مختلف سازمان متفاوت است، اینگونه از سازمان ها در سطح دوم بلوغ فرایندی قرار می گیرند. مرحله فراتر از آن که مرحله سوم از بلوغ فرایندی است مشتمل بر تدوین فرایندها در تمامی حوزه های سازمانی است که به صورت یکپارچه و همپیوند طرح ریزی شده اند و انجام فعالیت های سازمان بر مبنای آنها انجام می پذیرد، اگر سازمان بتواند برای تمامی فرایندهای خود شاخص های اندازه گیری و پایش تعریف نموده و مدیریت عملکرد فرایندها را بر پایه آن طرح ریزی نماید در سطح بلوغ فرایندی چهارم قرار خواهد گرفت و اگر نتایج این اندازه گیری منجر به بهبود مستمر فرایند ها گردد آن سازمان حایز بالاترین لول بلوغ در سطح پنجم خواهد بود

cmmI mATURITY

 این مطلب را هم ملاحظه نمایید:

مدل فرایندی بلوغ قابلیت CMMi

بلوغ فرایندی استقرار از دیدگاه مدل APQC

سازمان APQC مدل دیگری را برای اندازه گیری بلوغ جاری سازی فرایند در سازمان پیشنهاد داده است که اگرچه سطوح آن با مدل CMMi مشابهت دارد اما روش اندازه گیری آن متفاوت است. این مدل شامل سرفصل هایی چون میزان گستردگی مدیریت فرایند ها در سازمان ،میزان تدوین و استاندارد سازی آنها،میزان آگاهی کارکنان سازمان از فرایندهای تدوین شده، درجه حاکمیت فرایندی ، میزان اندازه گیری و پایش فرایندها، تواتر بهبود فرایندها و روال مدیریت تغییرات در آنها، میزان ارتباط میان مدیریت فرایندها و مدیریت ریسک سازمانی ، میزان یکپارچگی فرایندهای کسب و کار با راهبردهای سازمان، میزان یکپارچگی مدیریت فرایندها با شرح وظایف در سازمان و میزان استفاده از تکنولوژی اطلاعات در جاری سازی موثر فرایندها است که برای هر یک از حوزه های فوق پرسش نامه هایی تهیه گردیده که اندازه گیری بلوغ فرایندی بر مبنای آن انجام می گیرد که نهایتا سازمان ها را از نظر میزان بلوغ فرایندی استقرار در پنج سطح ، اولیه ،مدیریت شده، تشریح شده، مدیریت شده بر اساس شاخص های کمی و بهینه تقسیم بندی می نماید.

بر اساس تحقیق SEI دشوار ترین قدم در بهبود سطح بلوغ فرایندی گذر از پله دوم و دستیابی به پله سوم از سطوح پنچ گانه بلوغ است که بسیاری از سازمان ها در انجام آن ناکام می مانند.

C:\Users\h.nourian\Desktop\site bpm\بلوغ فرایندی.png

 

با توجه به اینکه معمولا سطح بلوغ فرایندی در واحدهای مختلف سازمان یکسان نیست، اندازه گیری سطح بلوغ فرایندی، پژوهشی دشوار و دقیق است که مناسب است برای انجام ان از مشاورین و متخصصان ذیصلاح استفاده گردد.

 این مطلب را هم ملاحظه نمایید:

آموزش بهینه کاوی مدیریت فرایندها بر اساس مدل APQC

آماری از وضعیت بلوغ فرایندی سازمان ها :

بر اساس تحقیق سازمان APQC ، بیشترین تواتر تکرار بلوغ فرایندی در سازمان های مورد مطالعه، در سطح بلوغ دوم یا مدیریت شده بوده است.

بر اساس همان تحقیق ، بیش از ۷۳ درصد سازمان های مورد مطالعه نتوانسته اند مدیریت فرایندها را در گستره کل سازمان جاری سازی نمایند

این تحقیق همچنین نشان می دهد در بیشاز ۷۰ درصد سازمان های مورد مطالعه ، کارکنان سازمان تنها از نحوه مدیریت فرایند مربوط به واحد خود آگاهی داشته اند.

 

مطلب زیر را هم ملاحظه نمایید:

آموزش پیشرفته مدیریت فرایندها

درخواست خدمات مشاوره

استفاده از مطالب فوق با ذکر منبع مجاز است

جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا مشاوره اندازه گیری سطح بلوغ سازمانی، با ایمیل  hossein.nourian@gmail.com تماس حاصل فرمایید.