شدید فضای رقابتی، از هم گسیختگی بازارها، ورود سریع و اثرگذار محصولات یا روش های جایگزین و بروز تغییرات و عدم قطعیت های پرتکرار در فضای کسب و کار موجب شده است تا مزیت های رقابتی سازمان ها کم تاثیر شده یا پایداری خود را در میان و دراز مدت از دست بدهند، اکنون بسیاری از شرکت ها، مشخصات یک سازمان پیچیده را به خود گرفته اند و با چالش های بسیاری دست بر گریبانند که می توانند برای آنها منشا فرصت ها و یا تعدیدهای شدید کسب و کار باشد، مواجهه موثر با این چالش ها نیازمند آن است که دانش کافی، کارا، نهادینه شده و در دسترسی برای مدیران و کارکنان کلیدی سازمان فراهم گردد تا پشتیبان تصمیم گیری کارامد آنها باشد، از سوی دیگر امروزه سرعت رشد دانش بسیار زیاد است به طوری که بیش از ۹۰ درصد سرشاخه های علوم و اطلاعات فنی در سال‌های اخیر تولید شده که همین سرعت رشد و عمر متوسط کوتاه آن-چیزی کمتر از چهار سال- موجب کاهش چرخه عمر پایداری مزیت‌های رقابتی می‌شود. از همین رو توجه و اهتمام به استقرار نظام‌های مدیریت دانش در بین سازمان‌ها عمومیت یافته و بنگاه‌های مختلف هر یک به فراخور قابلیت‌های داخلی و برداشتشان از مفهوم مدیریت دانش، مجاب به بهره برداری از آن شده اند. جدای از این مساله، دنیای رقابتی امروز فرصت تکرار اشتباه را نمی‌دهد. از همین رو حیات سازمان‌ها و پیشتازی در رقابت، منوط به “حفظ مزیت رقابتی”، “نوآوری”، “عدم تکرار اشتباه”، “درس‌گیری از تجارب گذشته” و… است. از سوی دیگر، حرکت به سمت عرضه محصولات دانش بنیان اهمیت مدیریت دانش را بیش از پیش ساخته است. مضاف بر آن، پیچیدگی فضای رقابتی و سرعت زیاد‌ تغییرات در فضای رقابتی و سازمان‌ها، پاسخگویی به آن را دشوار کرده و جز با بهره‌مندی از مدیریت دانش پاسخگویی به آن ممکن نیست.

مدیریت دانش با دو تعبیر شناخته می‌شود؛ مدیریت با دانش و مدیریت بر دانش. مدیریت بر دانش رویکردی از مدیریت دانشی است که به جمع‌آوری، ذخیره سازی، تبادل و به اشتراک‌گذاری آن می‌پردازد. اگرچه سودمند است اما به نوآوری، تولید دانش و متعاقبا تحولی شگرف و کارا و اثربخش در سازمان نمی‌انجامد. تعبیر دیگر از نظام مدیریت دانش با «مدیریت با دانش» تبیین می‌شود. در این دیدگاه، سبک رهبری سازمان آنگونه تنظیم می شود که در تمامی تصمیم گیری ها و رویکردهای مدیریتی، دانش متناسب و مربوط به آن به کار گرفته شود. این برداشت از نظام مدیریت دانش به مراتب مفیدتر است و اگر در فرهنگ سازمانی درست نهادینه شود، تحول مدیریتی شگرفی را به همراه خواهد داشت. از آن‌جایی که دانش هر سازمان، مبانی اجرای کار در آن سازمان است، به روز شدنی و منسوخ شدنی است و این مدیریت دانش است که تضمین کننده حذف دانشِ منسوخ و به روز رسانی آن است. همین است که کمک می کند تا سازمان‌ها اشتباهات گذشته را انجام ندهند و عوامل موفقیت خود را در بخش‌های دیگری از سازمان هم به کاربندند. ضمن اینکه مدیریت دانش با آماده کردن فضایی برای انتقال تجربه کارکنان به یکدیگر به استخراج دانش ضمنی پرداخته و به حفظ دارایی های دانشی سازمان که در معرض خطراتی از قبیل حذف پیش از منسوخ شدن، کپی شدن قرار دارند کمک می‌کند.
فراهم آوری دانش مورد نیاز برای تصمیم گیری مدیران و کارشناسان در زمان و مکان مورد نیاز که از اهداف مدیریت دانش است، موجب تقویت توانایی پیشبینی وقایع آینده و تعالی خرد سازمانی می‌شود، زیرا افزایش خبرگی سازمانی و توان حل مسأله با افزایش سطح به کارگیری دانش سازمانی حاصل می گردد.

نظام مدیریت دانش یا چرخه مدیریت دانش نظامی چهار مرحله ای است که برای پیاده‌سازی آن مانند هر فرآیند دیگری ابتدا باید یک برنامه منسجم، یک نقشه راه با چشم انداز و ماموریت و استراتژی مشخص طراحی نمود. بعد از طراحی برنامه، سازمان را باید با اهداف و استراتژی های تدوین شده سازماندهی کرد و اعضا و کارکنان سازمان را با آن همسو ساخت. سپس با استفاده از ابزار های مختلف به آگاهی بخشی و توانمند سازی کارکنان باید پرداخت تا مهارت های لازمه را کسب کنند و از آن در جهت رسیدن به اهداف استراتژیک سازمان و تطابق با الگوی طراحی‌شده بهره‌مند شوند. تجاری سازی دانش خلق شده یکی دیگر از گام های پیاده سازی نظام مدیریت دانش است که حاصل به کار گیری و یکپارچه سازی و دانش استخراج شده و تولید شده سازمان در تولید محصولات و ارائه خدمات است. ارزیابی و کنترل عملکرد مدیریت و پایش شاخص ها، گام های آخرین این چرخه است. مدیریت دانش مانند هر فرآیند دیگری برای بهبود مستمر، ملزم به پایش و ارزیابی است و باید سنجیده شود که چقدر پیاده سازی آن در سازمان موثر و کارا بوده است.

مدیریت دانش استراتژیک

مدیریت دانش فرایندها

مدیریت دانش ریسک

مدیریت دانش محصول

مدیریت دانش پروژه

• ایجاد شیوه شناخت دانش ضمنی مورد نیاز در سازمان به گونه ای که بتوان برای دستیابی به آن هدف گذاری و برنامه ریزی نمود
• همسو سازی استراتژی ها و اهداف استراتژیک سازمان با مدیریت دانش سازمانی تا از ایجاد نظام و فرهنگ مدیریت با دانش اطمینان حاصل نماییم
• فراهم آوری زمینه و زیرساخت شناسائی دانش ضمنی کارکنان ( موجود ) تا از دانش غنی ضمنی موجود در سازمان به صورت اثربخش و کارا استفاده نماییم
• فراهم آوری اطلاعات لازم برای کاهش شکاف دانشی سازمان تا بر مبنای آن، برنامه های توسعه دانش سازمانی را فراهم آوریم
• ایجاد شیوه استخراج دانش ضمنی درون سازمان و ثبت و مستند سازی آن تا از دسترسی پذیری و قابلیت استفاده از دانش سازمانی اطمینان یابیم
• ایجاد مکانیزم شناخت خبرگان دانشی تا بتوان از توانمندی و دانش آنها در راستای مربی گری سازمانی بهره برد
• ایجاد مکانیزم به اشتراک گذاری دانش موجود در سازمان تا بوسیله آن دانش ضمنی کارکنان را تبدیل به دانش نهادینه شده در فرهنگ سازمانی نماییم
• ایجاد فرهنگ بکارگیری دانش سازمانی در تصمیم گیری و اجرای فرایندهای سازمانی تا کارائی و اثربخشی و کیفیت اجرای فرایندهای سازمانی را ارتقا دهیم
• ایجاد روش تجاری سازی دانش سازمانی تا آن از آن به عنوان اهرمی برای سوددهی سازمان ( ایجاد درامد یا افزایش بهره وری ) استفاده نماییم

رزومه حسین نوریان

گالری تصاویر

حقایقی درباره مدیریت دانش

ارزیابی بلوغ مدیریت دانش

مدیریت دانش بین سازمانی

مدیریت دانش استراتژیک

مدیریت دانش زیرساخت سازمان چابک

ویدیوهای آموزشی