مدیریت ریسک سازمانی، مدیریت ریسک استراتژیک، مدیریت ریسک اهداف، دستیابی به اهداف سازمانی، ریسک عملیاتی، ریسک گزارشگری، حسین نوریان، مدرس مدیریت ریسک سازمانی

 

مدیریت ریسک استراتژیک

در گذشته رویکرد تحلیل ریسک عمدتا معطوف به تحلیل ریسک در حوزه ایمنی، امنیت اطلاعات و نهایتا فرایندها و عملیات سازمان بوده است تا مدیران سازمان بتوانند اقدامات پیشگیرانه مناسبی برای مواجهه با چالش های پیش روی سازمان ( عمدتا با منشا داخلی ) را تعریف و اجرا کنند. اما امروزه با گسترش روز افزون دگرگونی های محیطی و پیش بینی ناپذیری آن، دستیابی به استراتژی ها و اهداف سازمان نیز با افزایش عدم اطمینان و ریسک پذیری مواجه شده است و از اینرو هم اکنون عمده رویکرد مدیریت ریسک سازمانی بر تحلیل ریسک های استراتژیک و دستیابی به اهداف سازمان قرار گرفته است تا با پیش بینی عدم قطعیت های ناشی از دگرگونی های داخلی و محیطی و اثر آنها بر راهبردها و اهداف سازمان، تصمیمات صحیح و به موقعی اتخاذ گردد تا از دستیابی به اهداف پیش بینی شده اطمینان لازم حاصل گردد. در این مقاله روش تحلیل ریسک استراتژیک و دستیابی به اهداف سازمان تشریح می گردد

این مطلب را هم ملاحظه فرمایید:

مدیریت ریسک سازمانی، اهداف و ضرورت ها

کاربرد مدیریت ریسک در چرخه مدیریت استراتژیک

تحلیل ریسک در تمامی مراحل چرخه مدیریت استراتژیک سازمان کاربرد دارد. اگر به عنوان نمونه چرخه پنج مرحله ای تحلیل، استراتژی گذاری، ترجمه و همسوسازی، اجرا و پایش و یادگیری را برای مدیریت استراتژیک در سازمان در نظر بگیریم، تحلیل ریسک استراتژیک برای تمامی مراحل آن کاربرد دارد و می تواند به عنوان مکملی اطمینان بخش برای اثربخشی این فرایند عمل نماید.

تحلیل ریسک در مرحله تحلیل استراتژی

در مرحله تحلیل استراتژیک عدم قطعیت های محیطی و داخلی تحلیل می گردد تا مبنای استراتژی کذاری کارامد در مرحله بعد قرار گیرد. می توان گفت که روش مدیریت ریسک در مرحله تحلیل، یکی از ابزارهای کارامد شناخت چالش های سازمانی خواهد بود. از آنجا که قوت ها، ضعف ها، تهدیدها و فرصت های سازمان در روش های سنتی تحلیل داخلی و محیطی مانند روش SWOT و ماتریس های مربوطه قطعی فرض می گردد، استراتژی های برامده از آن نمی تواند در مقابل ناپایداری های محیطی راهگشا باشد و روش تحلیل مبتنی بر ریسک از آنجا که ناپایداری ها و عدم قطعیت ها را مشخص می کند و رویکرد تحلیل سناریو ای دارد، اثربخشی بیشتری برای فرایند استراتژی گذاری خواهد داشت.

تحلیل ریسک در مرحله استراتژی گذاری

مهم ترین چالش استراتژی آن است که ما آن را امروز برنامه ریزی و اجرا می کنیم اما نتیجه آن در آینده مشخص خواهد شد چنانکه اگر استراتژی نامناسب باشد تاوان شدید آن فردا در بازار پرداخت خواهد شد. ما نتیجه اتخاذ استراتژی هایمان را نمی دانیم و طبیعتا از توان کنترلی زیادی بر آنچه که در اختیار ما نیست و بر استراتژی ما اثرگذار است برخوردار نیستیم پس باید پیشاپیش عدم قطعیت های پیش رو در اثر اتخاذ استراتژی هایمان را پیش بینی کنیم و نه تنها یک استراتژی، بلکه سبدی از استراتژی های مختلف را در نظر گیریم که در صورت پیشامد دگرگونی های شدید محیطی، بهترین رویکرد مواجهه را از بین آنها انتخاب نماییم. تحلیل ریسک در مرحله استراتژی گذاری به ما کمک می کند که با پیش بینی عدم قطعیت ها، گزینه های متنوعی را برای مواجهه کارامد با محیط آینده در نظر گیریم.

تغییرات شدید در مولفه های بازار، واکنش های پیش بینی نشده رقبا به استراتژی ما، نوآوری های تکنولوژیک، توهم تمایز کیفی یا قیمتی، پیروی صرف از روند بازار و دیگران و تکیه بر تحلیل های ناکافی از عواملی است که استراتژی های تدوین شده در سازمان را با چالش ریسک پذیری مواجه می سازد.

تحلیل ریسک در مرحله ترجمه و همسو سازی استراتژی

بر اساس روش کارت امتیازی متوازن، استراتژی های سازمان برای فهم بهتر در سازمان و ایجاد سازوکارهای مناسب برای جاری سازی در قالب اهداف استراتژیک و سنجه های آن ترجمه می گردند. اهداف استراتژیک و سنجه های آن در چهار منظر مالی، مشتری، فرایندها و یادگیری و رشد تعیین می گردند و سپس اهداف استراتژیک سازمان به اهداف عملیاتی واحدهای مختلف سازمانی شکسته شده و اینگونه اهداف عملیاتی واحدها با اهداف سازمان همسو می گردند.

هدف گذاری در ابعاد چهارگانه:

بر مبنای چارچوب مدیریت ریسک سازمانی COSO ، اهداف سازمان که مدیریت ریسک سازمانی بر مبنای آنها انجام می پذیرد به چهار دسته اهداف استراتژیک، اهداف عملیاتی، اهداف گزارشگری و اهداف انطباق با مقررات قابل تقسیم بندی هستند. این مدل توصیه می کند که اهداف استراتژیک سازمان به اهداف عملیاتی و اهداف عملیاتی به اهداف گزارشگری و انطباق با قوانین شکسته شوند تا از دستیابی به آنها اطمینان حاصل گردد ( مشابه شکست اهداف استراتژیک سطح شرکت به اهداف عملیاتی در مدل کارت امتیازی متوازن ) مثلا اگر هدف استراتژیک ایجاد مشارکت با موسسات تحقیق و توسعه برای تولید محصولات جدید مد نظر باشد، هدف عملیاتی آن می تواند شامل مذاکره با سه موسسه برتر بوده و اهداف گزارش گری و انطباق آن به ترتیب حصول اطمینان از انتخاب دقیق موسسه برتر با لحاظ صحت و دقت اطلاعات و انطباق کامل با قوانین و مقررات مالکیت معنوی باشد.

همراستایی استراتژی و اهداف با ذائقه و تلورانس ریسک:

تحلیل ریسک در مرحله ترجمه و همسو سازی، بررسی عدم قطعیت ها و رویدادهایی است که می تواند دستیابی به اهداف استراتژیک را مختل یا تسهیل نماید. برای تحلیل ریسک دستیابی به اهداف استراتژیک، ابتدا رابطه بین استراتژی ها و ذائقه ریسک سازمان و سپس اهداف استراتژیک با تلورانس های مشخص شده برای هر یک مشخص می شود. به عنوان مثال یک بانک خصوصی برای دستیابی به اهداف سودآوری خود با سه گزینه استراتژیک به شرح ریز روبرو است

گزینه اول: توسعه شبکه شعب در محدوده هدف

گزینه دوم: کاهش تعداد شعب و تمرکز و سرمایه گذاری زیاد بر خدمات اینترنتی و مرکز تماس

گزینه سوم: نگهداری شعب به تعداد کنونی و برون سپاری خدمات اینترنتی و مرکز تماس به یک تامین کننده قابل با هزینه کمتر

حال اگر تعریف آستانه ریسک پذیری سازمان، امکان کاهش نیرو به دلیل تمرکز بر مسئولیت های اجتماعی و جود نداشته باشد استراتژی سوم از میان گزینه ها حذف می گردد.

پس از تحلیل رابطه میان گزینه های استراتژیک و ذائقه ریسک سازمانی برای هر یک از اهداف عملیاتی تعیین شده، تلورانس ریسک مشخص می شود. به این معنا که رویدادهایی که منجر به دستیابی به هدف استراتژیک در درون محدوده تلورانس باشند قابل پذیرش و در غیر اینصورت از آنها اجتناب می گردد. در مثال نمودار زیر رابطه میان استراتژی ها با ذایقه ریسک سازمانی و اهداف استراتژیک با تلورانس ریسک ها مشخص گردیده است

 

این مطلب را هم ملاحظه فرمایید:

مدیریت ریسک استراتژیک چیست

شناسائی رویدادهای مرتبط با اهداف استراتژیک و عملیاتی

پس از مشخص کردن اهداف استراتژیک و رابطه میان آنها، رویدادهایی که ممکن است به ناتوانی در دستیابی به اهداف استراتژیک یا عملیاتی در محدوده تلورانس معین شده دامن زند، شناسائی می گردد.  مثلا درباره هدف عملیاتی استخدام ۲۰۰ نیروی کاری کارازموده با تلورانس ده نفر بیشتر یا کمتر، اگر بازار کار به شدت رونق گیرد یا رکود بر آن حاکم شود، احتمال دستیابی به این هدف وجود خواهد داشت. رویداد های موثر بر ناتوانی در دستیابی به اهداف می توانند با استفاده از روش  هایی مانند مخزن داده های رویدادها، بررسی روندنماها، بررسی علل ریشه  ای شکست و … مشخص گردند. نهایتا برای هر یک از رویدادهای شناسائی شده، تحلیل های ارزیابی ریسک و مواجهه موثر با آنها انجام خواهد شد.

استفاده از مطالب فوق تنها با ذکر منبع مجاز است

برای دریافت اطلاعات بیشتر یا آموزش مدیریت ریسک سازمانی با آدرس ایمیل

hossein.nourian@gmail.com

تماس حاصل فرمایید.

این مطلب را هم ملاحظه فرمایید:

مدیریت ریسک سازمانی، اهداف و ضرورت ها

فرایند مدیریت ریسک سازمانی

 

آموزش مدیریت ریسک سازمانی

درخواست خدمات مشاوره