نویسنده: لیونارد ملودینو ، مترجم: دکتر محمد ابراهیم محجوب
ذهن انسان طوری ساخته شده که برای هر اتفاقی دنبال علتی مشخص میگردد و به سختیمیتواند تاثیر عوامل نامربوط یا تصادفی را بپذیرد آنگاه در تحلیل و تعبیر و قضاوت دچار خطاهای زیاد میشود!
موفقیت و شکست ما چه در بعد فردی و چه سازمانی اغلب نه حاصل مهارت ها و شایستگی های بالا ما است و نه ناتوانی شدید ما در انجام امور مختلف! بلکه اغلب حاصل شرایط اتفاقی است که از کنترل ما خارج است.
عدم قطعیت یا معادل فارسی آن بختانگی در تار و پود طبیعت بافته شده و بیشترین اثر را بر مناسبات آن دارد اما ما میپنداریم که نتایج، ماحصل الگوهای و قواعد مشخص و قابل درکی است که می توانیم آنها را با روابط علت و معلولی تحلیل کنیم!
اما واقعیت این است که نتایج فردی، سازمانی و اجتماعی، معمولا از این الگوها حاصل نمیشود بلکه این الگوها هستند که بعد از وقوع نتایج در ذهن ما بافته میشوند و با تحلیل های علت و معلولی پسینی توجیه می شوند.
بی توجهی به مساله عدم قطعیت در مدیریت و به ویژه مدیریت استراتژیک عواقب ناگواری دارد، متد چارچوب مند و ساختیافته مبتنی بر روابط علت و معلولی که شاکله اغلب روش های سنتی تحلیل استراتژیک است، نمی تواند ما را به شناخت چالش ها و گره های اثرگذار سازمانی رهنمون سازد، به عبارت دیگر ما خیلی کمتر از آنکه فکر می کنیم از وضعیت محیطی کسب و کار خود مطلع هستیم در حالی که معمولا می پنداریم که همه چیز را می دانیم و بر اساس آن تصمیمات مهمی را اتخاذ می کنیم که ما را به مواجهه موثر با محیط نمی رساند..
بعد از خواندن این کتاب معمولا به این فکر فرو می رویم که آیا بهتر نیست به شیوه های تحلیلی مبتنی بر عدم قطعیت مانند تحلیل ریسک و سناریو روی بیاوریم؟ و اگر دگرگونی های محیطی قابل پیش بینی نیست، پس این روش ها هم راه به جایی نمی برد و شاید مناسب است که به جای پیش بینی به ایجاد مزیت های استحکام و تاب آوری بپردازیم تا عدم قطعیت ها – هرچه که می خواهند باشند- کمترین اثر منفی را بر روی سازمان و کسب و کار ما بگذارند
در این کتاب عالی با ترجمه بی نظیر دکتر محجوب که مشابهت زیادی با اثار نسیم طالب مخصوصا قوی سیاه دارد، اثر بختانگی و شانس و اشتباهات ادراکی آن با استفاده از روشهای ریاضی و فلسفی و روانشناسی و تجربی به خوبی تشریح شده است و من خواندن این کتاب را به همراه دو کتاب قوی سیاه و پادشکننده به همه دوستان علاقه مند به موضوعات مدیریت استراتژیک و تحلیل عدم قطعیت توصیه میکنم.
حسین نوریان، مشاور مدیریت استراتژیک