استفاده از تکنولوژی و شبکه های اجتماعی در کسب و کار

حسین نوریان، مشاور مدیریت کسب و کار

دنیای اقتصاد اصفهان 

امروزه در کشور ما وقتی صحبت از شبکه های اجتماعی می شود، ذهن افراد بیشتر به سمت بهره گیری از آن برای پر کردن اوقات فراغت، ارتباط مجازی با دوستان و آشنایان، به اشتراک گذاری دیدگاه ها و احیانا آموزش سوق داده می شود. طبیعتا آفت هایی نیز در بهره گیری از این تکنولوژی متصور است و کنش گران اجتماعی هر یک به فراخور دیدگاه خود راجع به منافع و مضرات آن به بحث می نشینند، در این میان گروهی جنبه مهم دیگری از این واقعیت را تاحدودی کشف کرده و از آن بهره می گیرند جنبه ای که در لا به لای بحث های اجتماعی و فرهنگی درباره شبکه های اجتماعی به حاشیه رانده شده، همان فرصت های استفاده از این فن آوری در کسب و کار است. آمار پیمایشی اخیر نشان می دهد که در حدود ۷۰ درصد از بنگاه های متوسط و بزرگ جهان به نوعی از یکی از ابزارهای فن آوری اجتماعی  در تعاملات کاری و تجاری خود استفاده می کنند اما هنوز مهم ترین فرصت های این فضا در توسعه کسب و کار و فروش کشف نشده باقی مانده است و تنها از درصد کمی از فواید آن بهره گیری می شود.

امروزه عمده استفاده شرکت ها از شبکه های اجتماعی در راستای فعالیت های تبلیغی و ترویجی، شامل معرفی محصولات و خدمات، برند سازی و احیانا فروش آنها در این فضا است. امکانات منحصر به فرد شبکه های اجتماعی مانند مزیت مقیاس وسیع و ارزان بودن تبلیغ و ترویج در آن فضا و سهولت دسترسی به مخاطبان، جذابیت  آن را بالا برده و امکان تمرکز بر بازار هدف مشخص، کارائی و اثربخشی تبلیغات و معرفی محصولات و خدمات را به اندازه قابل توجهی افزایش داده است. اما عمده منافع تکنولوژی اجتماعی در کسب و کار را باید در حوزه های دیگری جست و جو کرد. هم اکنون بیش از یک و نیم میلیارد نفر از مردم جهان از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند، حدود ۸۰ درصد از کسانی که از اینترنت استفاده می کنند در این شبکه ها عضویت دارند و حدود ۹۰ درصد از بنگاه هایی که از این فن آوری استفاده کرده اند، آن را در توسعه کسب و کار خود مفید ارزیابی نموده اند، گروه مشاوران مکنزی گزارش کرده است که توسعه کسب و کارها با استفاده از فن آوری اجتماعی می تواند سالانه بین ۹۰۰ میلیارد تا یک و سه دهم تیریلون دلار منفعت جدید را برای بنگاه ها ایجاد نماید، شبکه های اجتماعی کارائی ارتباطات درون سازمانی را تا دو برابر بیشتر می کند و توسعه این شبکه ها در سازمان می تواند بین ۲۰ تا ۲۵ درصد بهره وری کارکنان دانشی در سازمان را افزایش دهد پس بکار گیری فن آوری اجتماعی که سبدی از شبکه های اجتماعی، ویکی ها، پیام رسان ها، سیستم های تجارت اجتماعی، تالارهای گفت و گو مانند است تنها در حوزه ترویج و فروش محصول، استفاده حداقلی از آن است.

نقش  فن آوری اجتماعی در مدیریت دانش سازمان

مدیریت دانش سازمانی به این معنی است که در هر زمان و هر کجای سازمان که نیاز به یک تصمیم گیری مهم مانند تصمیمات استراتژیک وجود داشته باشد یا آنکه شخصی بخواهد فرایند مهم یا پیچیده ای را اجرا کند، دانش لازم در همان وقت و محل برای او فراهم شده باشد. این امکان، سرعت و کیفیت تصمیم گیری ها و اجرای فرایندهای کلیدی را افزایش می دهد که به طبع آن کارائی و اثربخشی انجام فعالیت ها بالا می رود. باید توجه داشت که در اینجا منظور از دانش، اطلاعات فنی و تخصصی کتابخانه ای نیست، بلکه درس آموخته هایی است که هم بار علمی و تخصصی دارد و هم قبلا در داخل یا خارج از سازمان در بوته آزمایش قرار گرفته است، با این تعریف این نوع از دانش تنها به صورت ضمنی در بطن شایستگی های کارکنان قرار دارد که باید کشف، به اشتراک گذاری و استفاده شود. تحقیقات سازمان IMG نشان داده است که در کشورهای اروپایی حدود ۲۸ درصد از زمان کاری کارکان صرف مدیریت اطلاعات در ایمیل ها و سیستم های اتوماسیون اداری و سازمانیشان می شود و آنان حدود ۲۰ درصد از وقت خود را به جست و جو در اینترنت برای یافتن پاسخ به سولاتی اختصاص می دهند که جواب آنها نه در گوشه ای دور افتاده در فضای مجازی، بلکه در ذهن یکی از همکاران درون سازمانیشان وجود دارد! استفاده از شبکه های اجتماعی در فضای کاری درون سازمان، این امکان را فراهم می کند که کارکنان تجریبات خود را -که در اثر تصمیم گیری های روزمره کاری و انجام فعالیت ها و فرایندهای کسب و کار ایجاد می شود- ثبت کنند و به اشتراک بگذارند، شبکه های اجتماعی درون سازمانی هم مانند شبکه های عمومی، کشش و انگیزه روانی شدیدی را برای به اشتراک گذاری دیدگاه ها ایجاد می کنند که این خاصیت راه حل بکری برای غلبه بر بی رغبتی کارکنان در ثبت درس آموخته ها به روش سنتی است. قابلیت دیگری که در اثر استفاده از این فن آوری فراهم می شود امکان یکپارچه و مرتبط نمودن دانش حاصل شده به یکدیگر است که بهبود مستمر کیفیت دانش سازمانی در طول زمان را به همراه خواهد داشت. با بهره گیری از روش های متنوع بازی سازی مانند “پسندیدن” و “امتیاز دادن”، هم نیاز درونی کارکنان برای دیده شدن در سازمان ارضا می شود که پیامد افزایش سطح تعلق شغلی را به همراه دارد و هم معیارهایی کارامد برای اندازه گیری و ارزیابی کیفیت محتوای به اشتراک گذاشته شده ایجاد می گردد. البته باید توجه داشت، بهره گیری کارا از فن آوری اجتماعی درون سازمانی، نیازمندی تحول در فرهنگ سازمانی شرکت ها است. فرهنگ سازمانی باید با محوریت ” اطمینان” و “باز بودن فضا در ارائه دیدگاه ها” و ” قدردانی از برقراری تعامل” شکل گیرد که معمولا در ساختارهای فرایندی و مسطح سازمانی بیشتر قابل پایه گذاری است.

استفاده از فن آوری اجتماعی در رصد و شناخت گسیخته گی های بازار:

افزایش تواتر دگرگونی های محیطی با پیش بینی پذیری کم، موجب شده است که قابلیت های”انطباق پذیری سازمانی” به عنوان یکی از اولویت های استراتژیک اغلب سازمان ها مطرح گردد. امروزه ساختار، تکنولوژی، فرهنگ سازمانی، سیستم ها و حتا مدل کسب و کار شرکت ها باید از سطح بالایی از انعطاف پذیری برخوردار باشد تا شرکت بتواند ویژگی های خود را همگام با تغییرات محیطی تغییر داده و از فرصت های جدید ایجاد شده در بازار استفاده نماید. دگرگونی های شدید در بازارهای مختلف در حوزه هایی مانند نیاز مشتریان، تقاضا، رقابت و مانند آن تهدید عمده ای برای سازمان های متصلب و لَخت است زیرا بنگاهی که نمی تواند خود را با تغییرات محیطی منطبق کند،در زمانی کوتاه، تمامی داشته های استراتژیک خود مانند “سهم بازار” و “رضایت مشتریان” را بر باده رفته می بیند اما این ریسک خطرناک، همزمان فرصت بکری برای سازمان های چابک ایجاد می کند تا خلاها و گسیختگی هایی که در اثر این دگرگونی ها در بازار ایجاد می شود را زودتر از بقیه کشف کنند و با ارائه محصولات و خدمات جدید، نیاز پنهان مرتبط با آنها را برطرف ساخته و سود سرشاری را فراهم آورند. اما مکانیزم رصد این دگرگونی ها چیست و بهترین ابزار برای شناخت این گسیخته گی ها کدام است؟ به کارکرد فن آوری اجتماعی بازگردیم، مردم در شبکه ها بیشتر راجع به چه موضوعاتی صحبت می کنند؟ دغدغه های آنها چیست؟ تحقیقات بین رشته ای حوزه های مدیریت بازایابی و علوم ارتباطات نشان می دهد عمده به اشتراک گذاری محتوا، پیرامون نارسائی های اجتماعی، نارضایتی از خدمات مختلف، تفاوت میان ادعا و عملکرد فراهم آورندگان محصولات و خدمات و نظایر آن است، محتوای گران بهایی که توصیف کننده وضعیت هایی هستند که در بطن هر یک گسیخته گی هایی نهفته است که نیاز پنهانی را آشکار می سازد، بهره گیری از شبکه های اجتماعی برای رصد روندهای اجتماعی، رفتار و ترجیحات مصرف و نیازمندی های جدید، موجب افزایش قابلیت استراتژیک انطباق پذیری سازمانی می گردد.

استفاده از مطالب فوق با ذکر منبع مجاز است

جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا مشاوره مدیریت استراتژیک با ایمیل

hossein.nourian@gmail.com

تماس حاصل فرمایید