فراتر از ویروس کرونا
به سوی زندگی نرمال بعد از کروناویروس
حسین نوریان ، مشاور مدیریت استراتژیک
ترجمه از :
کرونا ویروس نه تنها باعث ایجاد بحران وسیعی در زمینه بهداشت و سلامت شده است، بلکه باعث یک بازسازی قریب الوقوع در نظم اقتصادی جهان نیز شده است. در این مقاله خواهید خواند که چگونه رهبران جهان می توانند ما را به سمت مرحله بعد یعنی زندگی نرمال بعد از کرونا ویروس هدایت کنند.
“در برخی سازمان ها، بقای کوتاه مدت که در نزدیک ترین زمان ممکن اتفاق می افتد، تنها موردی است که در دستور کار قرار گرفته. بقیه سعی می کنند در میان مهی از عدم اطمینان و سردرگمی با دقت به آنچه ممکن است پیش بیاید نگاه کنند، و به این مطلب فکر می کنند که هنگامی که بحران به پایان رسید و همه چیز به حالت عادی بازگشت، چگونه جایگاه خود را پیدا کنند. حال پرسش این است که «حالت عادی و زندگی نرمال دقیفاً چگونه است و چطور به وجود می آید؟» در حالیکه هیچ کس نمی تواند بگوید این بحران تا کی ادامه دارد، آنچه که ما در سمت دیگر داستان یافته ایم، شباهتی به تعریف زندگی نرمال و عادی بودن در سال های قبل از این واقعه ندارد.”
این کلمات ۱۱ سال پیش نوشته شده است، در بحبوحه آخرین بحران اقتصادی جهانی، توسط ایان دیویس که یکی از شرکای مدیریتی سابق ما بود. این کلمات امروز به طرز کاملا واضحی واقعیت آنچه را که جهان امروزه با آن روبرو است را بیان می کند.
دوره ای که ما در آن زندگی می کنیم توسط اتفاق غیر منتظره ای به دو بخش مجزا تقسیم می شود: دوران قبل از کووید-۱۹ و زندگی نرمال جدیدی که بعد از دوران وایرال شدن همه چیز به وجود خواهد آمد: “زندگی نرمال بعد از کرونا ویروس” در این واقعیت جدید بی سابقه، ما شاهد یک بازسازی دراماتیک از اقتصاد و نظم اجتماعی خواهیم بود. و در آینده نزدیک، ما شاهد آغاز بحث و تبادل نظر درباره این مطلب خواهیم بود که زندگی نرمال بعد از کرونا ویروس دقیقا شامل چه مواردی خواهد بود و مسائلی که ایجاد خواهد کرد چگونه ما را از زندگی نرمال قبلی جدا خواهد کرد.
در این مقاله ما تلاش می کنیم به پرسشی که توسط مدیران بخش های عمومی، خصوصی و اجتماعی پرسیده می شود پاسخ دهیم: چگونه می توان این بحران را پشت سر گذاشت حالا که تمام معیارها و باورهای سنتی ما کاملاً نامربوط و بیهوده به نظر می رسند؟ در واقغ حالا نوبت به ما رسیده است که به پرسشی پاسخ دهیم که بسیاری از ما زمانی از اجدادمان پرسیده ایم: در زمان جنگ چه کردی؟
پاسخی که به این پرسش خواهیم داد در واقع فراخوانی به سوی عمل کردن به یک فرآیند ۵ مرحله ای است . ما را از سمت بحرانی که امروز با آن دست به گریبان هستیم به سوی زندگی نرمال بعد از کرونا ویروس هدایت می کند که بعد از اینکه ما در مبارزه با کروناویروس پیروز شویم به وجود خواهد آمد: تصمیم گرفتن، انعطاف پذیر بودن، بازگشت، تصور مجدد، و اصلاحات.
مدت زمانی که اجرای هر مرحله به طول می انجامد به موقعیت جغرافیایی و صنعت مورد بحث بستگی دارد و موسسات ممکن است به طور هم زمان در چند زمینه مختلف مشغول به کار و تحقیق باشند. در McKinsey.com گروهی از همکاران مقاله ای با عنوان “محافظت از زندگی و وسیله معاش: امری ضروری در زمان حاضر” منتشر کرده اند که بر روی ضرورت حل و فصل مسائل مرتبط با ویروس و اقتصاد تاکید می کند و در نتیجه مقدم است بر تمرکز ما بر روی تصور دوباره آینده، آینده ای که بعد از این اپیدمی انتظار جهان را می کشد.
به طور کلی، این پنج مرحله نشان دهنده امور ضروری موجود در عصر ما هستند: مبارزه بر علیه کووید-۱۹ دقیقا آنچه است که رهبران باید در آن پیروز شوند اگر می خواهیم به مسیری زیست پذیر و با دوام از لحاظ اقتصادی و اجتماعی دست پیدا کنیم که ما را به سمت زندگی نرمال بعد از کرونا ویروس هدایت می کند.
شیوه تصمیم گیری:
تقریبا در تمام کشورها فعالیت هایی برای مبارزه با این بحران در حال انجام است. مجموعه عظیمی از فعالیت های مربوط به سلامت و بهداشت عمومی به کار گرفته شده اند. سیستم های بهداشت و سلامت در واقع در حال آماده باش قرار گرفته اند و سعی دارند ظرفیت های خود را در تمامی قسمت ها از جمله تخت، تدارکات و کارکنان آموزش دیده افزایش دهند. تلاش هایی در زمینه کاهش کمبود تجهیزات پزشکی مورد نیاز انجام شده است. برنامه های مربوط به ادامه کار کسب و کارها و تامین امنیت جانی کارکنان تشدید شده اند در حالی که دور کاری به عنوان راه حل پایه در نظر گرفته شده است. افراد بسیاری با کندی و رکود حاد در فعالیت هایشان مواجه شده اند در حالی که بقیه تلاش می کنند به سرعت نیازهای موجود در مناطق بحرانی را برطرف کنند مانند غذا و صنایع غذایی، لوارم مورد نیاز خانوار و کالاهای کاغذی. موسسات آموزشی به صورت آن لاین خدمات آموزشی خود را ارائه می دهند و کلاس های فیزیکی خود را تعطیل کرده اند. این مرحله همان مرحله ای است که رهبران در حال حاضر بر روی آن تمرکز کرده اند.
و با این وجود یک ترکیب سمی از رکود و تعطیلی باقی می ماند و برای انتخاب گزینه هایی که وجود دارند موانعی را ایجاد می کند: تعطیلی یا نه، انزوا یا قرنطینه، تعطیل کردن کارخانه و یا منتظر دستوری از مقامات بالا ماندن. به همین دلیل است که ما اسم این مرحله را “تصمیم گیری” گذاشته ایم: نیاز برای کشف میزان و مقیاس، سرعت و عمق اقداماتی که باید در سطح کشوری و با توجه به نوع هر کسب و کار صورت بگیرد. همانگونه که یکی از مدیران اجرایی گفته است: “من می دانم که باید چه کنم. من فقط باید در این باره تصمیم گیری کنم که آیا افرادی که مسئولیت های مهم در این زمینه دارند تصمیمات من را به مرحله اجرا می گذارند یا خیر”
استراتژی انعطاف پذیری:
اپیدمی تبدیل به یک بحران رو به رشد در اقتصاد و سیستم مالی شده است. رکود حاد و بی سابقه ای که در فعالیت های اقتصادی ایجاد شده است و ضرورت محافظت از سلامت مردم به طور هم زمان، شرایط اقتصادی شهروندان و موسسات رو به خطر انداخته است. توالی سریع و پشت سرهم چالش ها در زمینه نقدینگی و قدرت پرداخت که در صنایع گوناگون به وجود آمده است نشان دهنده مقاومت در برابر تلاش های بانک های مرکزی و دولت ها در جهت حفظ فعالیت مستمر سیستم های مالی است. بحران در زمینه بهداشت و سلامت تبدیل به بحران مالی شده است همانگونه که عدم اطمینان در زمینه مقیاس، مدت زمان، و نوع انحطاط در جی پی دی و استخدام نیروی کار، هر آنچه از اطمینان به کسب و کار باقی مانده است را زیر سوال می برد.
طبق تحلیل و بررسی که در موسسه جهانی مکنزی بر اساس چند منبع انجام شده است، شوکی که به سبک زندگی مردم در دوران سرکوب ویروس از لحاظ اقتصادی وارد شده است می تواند بزرگترین و شدید ترین شوک در قرن اخیر باشد. در اروپا و در ایالات متحده، این مطلب منجر به یک رکود اقتصادی شدید خواهد شد که می تواند بسیار سهمگین تر از رکود اقتصادی در دوران “رکود اقتصادی بزرگ” باشد.
در مواجهه با این گونه چالش ها، انعطاف پذیری یک ضرورت حیاتی است. موارد مربوط به مدیریت پول نقد در زمینه نقدینگی و قدرت پرداخت به طرز واضحی بر سایر موارد مقدم است. اما به زودی کسب و کارها باید بر اساس برنامه های انعطاف پذیرتری فعالیت کنند زیرا شوک حاصل از این ماجرا می تواند ساختارهای صنایع تثبیت یافته را دگرگون سازد و موقعیت های رقابتی را برای همیشه تغییر دهد. اکثر مردم عدم اطمینان نسبت به موقعیت خود و همچنین اضطراب مالی شخصی را تجربه خواهند کرد. رهبران بخش های عمومی، خصوصی، و اجتماعی باید تصمیم های سختی در حین انجام فعالیت های مربوطه بگیرند که پایداری اقتصادی و اجتماعی را متعادل می کند، با توجه به این مطلب که هم بستگی اجتماعی قبل از این اتفاق هم به اندازه کافی به دلیل پوپولیسم و سایر چالش های دوران پیش از کرونا تحت فشار بوده است.
بازگشت کسب و کارها به پیش از بحران:
بازگشت کسب و کارها به سمت دوران فعالیت مثبت و سالم بعد از تعطیلی بی سابقه و رکود شدید می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، همانگونه که در چین در مسیر بازگشت آهسته به سمت فعالیت اقتصادی شاهد آن هستیم. اکثر صنایع باید کل زنجیره تامین خود را از اول فعال کنند، همانکونه که مقیاس تشخیص و زمان بندی آثار منفی کرونا ویروس به این معنا است که زنجیره های تامین جهانی در نقاط مختلف جغرافیایی با شکست مواجه خواهند شد. ضعیف ترین نقطه در زنجیره نشان دهنده موفقیت و یا شکست در زمینه استخدام دوباره، آموزش، و حفظ بهره وری نیروی کار در همان سطح قبلی خواهد بود. در نتیجه رهبران باید کل سیستم کسب و کار خود را مورد ارزیابی دوباره قرار دهند تا بتوانند کسب و کار خود را به بهره وری و سوددهی برسانند.
در ادامه افزایش بحران، زمستان بحران جدید تری را برای بسیاری از کشورها به همراه خواهد داشت. بدون واکسن و یا درمان پیشگیری کننده موثر، بازگشت سریع به سمت گسترش رو به رشد ویروس می تواند یک تهدید واقعی باشد. در چنین موقعیتی مدیران دولتی با شرایط دردناکی همانند “انتخاب سوفی” مواجه می شوند: کاهش خطرات جانی در مقابل خطری که سلامت و بهداشت جهانی را مورد تهدید قرار می دهد و منجر به یک رکود اقتصادی شدید دیگر می شود. از این رو در مرحله بازگشت بهتر است از روش آتش بس موقت ویروس در نیم کره شمالی در طول ماه های تابستان استفاده شود که البته به هیچ عنوان روش مطمئنی نیست اما امیدوار کننده است. در این روش توانایی نظارت بر کنترل بیماری و تست کرونا ویروس، ظرفیت سیستم بهداشت و سلامت، و پیشرفت در یافتن راه درمان و کشف واکسن افزایش می یابد تا بتوان در مواجهه با موج دوم شیوع آمادگی لازم را کسب کرد.
تجسم مجدد:
شوکی که در این مقیاس به جامعه وارد می شود تغییرات ناپیوسته و غیر مداوم در ترجیحات، انتخابات و انتظارات افراد به عنوان شهروند، کارمند و یا مصرف کننده ایجاد می کند. این گونه تغییرات و آثار منفی آن بر روی سبک زندگی افراد، طرز کار کردن و طرز استفاده از تکنولوژی در هفته ها و ماه های آینده ملموس تر و قابل مشاهده تر خواهد بود. موسساتی که خود را بازسازی می کنند تا بهترین استفاده را از دوراندیشی خود و تغییر دیدگاه سازمانی داشته باشند، به طرز نامتناسبی موفق خواهند بود. مطمئناً دنیای آن لاین تجارت بدون تماس می تواند به اندازه ای تقئیت شود که دنیای مصرف کننده را برای همیشه تغییر دهد. اما سایر آثار ناشی از آن می توانند حتی برجسته تر باشند زیرا پیگیری بهره وری نیاز به انعطاف پذیری را افزایش می دهد در صورتی که تولید و توزیع به مصرف کننده نهایی نزدیک تر شود.
این بحران نه تنها نقاط آسیب پذیر، بلکه فرصت تقویت عملکرد کسب و کارها را نیز مشخص می کند. رهبران باید در زمینه هزینه های ثابت در مقابل هزینه های متغیر تجدید نظر کنند، زیرا تعطیلی های گسترده نشان دهنده این مطلب است که نیاز ضروری در مقابل آنچه خوب است داشته باشیم، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. تصمیم گیری درباره این مطلب که تا چه حد می توان عملکرد انعطاف پذیری داشت بدون آنکه از میزان بهره وری کم بشود نیز به همین ترتیب توسط تجربه تعطیلی بخش اعظمی از تولیدات جهانی مشخص می شود. فرصت های موجود در زمینه پذیرش تکنولوژی به سرعت رشد می کنند در حالی که یادگیری این مطلب که چگونه می توان بهره وری را افزایش داد وقتی که نیروی کار در دسترس نباشد، سریع تر می شود. در نتیجه درک و دریافت قوی تر نسبت به این مطلب ایجاد می شود که چه جیزی کسب و کارها را نسبت به وقایع شوکه کننده، بهره وری بیشتر، خدمت رسانی بهتر به مشتری منعطف می سازد.
اصلاحات:
جهان در حال حاضر تعریف دقیق تری از آنچه یک رویداد قوی سیاه را تشکیل می دهد، دارد. این واقعه شوکه کننده تمایل به محدود کردن آنچه که باعث جهانی شدن کرونا ویروس شده است را افزایش می دهد. دولت ها احساس می کنند جهت ایجاد دوباره ساختار اقتصادی قوی توسط شهروندان حمایت می شوند. مدیران کسب و کارها باید در سیاست ها و مقررات خود تغییراتی ایجاد کنند که پیش بینی می کنند توسط عامه مردم حمایت می شود، در حالی که جامعه به دنبال راهی می گردد تا جهان دوباره شاهد بحرانی همانند آنچه امروز تجربه می کنیم، نباشد.
در اکثر اقتصادهای جهان سیستم بهداشت و سلامت از زمان پیدایش آن در جنگ جهانی دوم با تغییرات اندکی مواجه بوده است. امروزه سیستم بهداشت و سلامت باید به تعیین این مطلب بپردازد که چگونه می تواند با این افزایش حجم سریع بیمار مقابله کند. روش های به کار گرفته شده در سیستم سلامت عمومی در یک جهان به هم پیوسته و کاملا سیار، باید خود را به سرعت با این بحران جهانی هماهنگ کنند. سیاست های به کار گرفته شده در زیرساخت های حیاتی سلامت و بهداشت، ذخایر استراتژیک منابع کلیدی، و تسهیلات تولیدی احتمالی برای تجهیزات پزشکی مورد نیاز و حیاتی همگی باید مورد توجه قرار بگیرد. مدیران سیستم مالی و اقتصاد که از شکست های اقتصادی آخرین بحران مالی جهان درس های فراوانی آموخته اند، باید در حال حاضر سیستم اقتصادی را به اندازه ای تقویت کنند که توانایی مقابله با بحران های جهانی و حاد را داشته باشد. موسسات آموزشی باید مدرنیزه کردن را مورد توجه قرار دهند به این منظور که کلاس درس و آموزش از راه دور را با یک دیگر ترکیب کنند. و این فهرست همچنان ادامه دارد.
عواقب بعدی اپیدمی همچنین این فرصت را ایجاد می کند که از نوآوری ها و تجربیات فراوان اجتماعی مطالب زیادی را بیاموزیم که شامل کار کردن از راه دور و در خانه می شود تا نظارت بر انجام امور در مقیاس های کلان. بعد از این واقعه می توان فهمید که کدام نوآوری ها، در صورتی که فورا به کار گرفته شوند، به رونق اقتصادی و اجتماعی کمک خواهند کرد. و کدام یک از پیشرفت اجتماعی جلوگیری می کنند، حتی اگر در حال حاضر جلوی گسترش ویروس را می گیرند.
با در نظر گرفتن مقیاس تغییراتی که کرونا ویروس باعث ایجاد آنها شده است، تغییراتی که در ماه ها و هفته های پیش رو نیز با آن مواجه خواهیم بود. ما نه تنها مجبوریم با بحران سلامت و بهداشت در مقیاس وسیعی روبرو شویم بلکه باید نظم اقتصادی جهانی را نیز مورد بازسازی قرار دهیم. این مطلب که این بحران دقیقا به چه صورت پیش روی خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. اما پنج مرحله ای که در این مقاله توضیح داده شد به رهبران و مدیران این امکان را می دهد که بدانند چگونه می توان جهان را به سمت زندگی نرمال بعد از کروناویروس هدایت کرد. زندگی نرمالی که شباهتی به آنچه قبل از کروناویروس وجود داشت، ندارد. اپیدمی که همه چیز را تغییر داده است.
استفاده از مطالب فوق تنها با ذکر منبع مجاز است
جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا مشاوره مدیریت استراتژیک با ایمیل hossein.nourian@gmail.com تماس حاصل نمائید
